Opowiadanie

OPOWIADANIE

Opowiadanie to forma literacka, polegajaca na ukazaniu pewnych wydarzeń w sposób fabularny, czyli wymyslony (fikcyjny). Ukazywane sytuacje zazwyczaj przedstawiane sa chronologicznie, w zwišzku przyczynowo-skutkowym, czyli zdarzenia opisywane sa w takiej kolejnosci, w jakiej się wydarzyły. Opowiadanie składa się z trzech czesci: wstępu, rozwinięcia i zakończenia.
Jest to forma wypowiedzi najbardziej dowolna, pozwalajaca rozwinać wyobraznie i wykazać się pomysłowoscia, bogatym słownictwem.

Podstawowa forma narracji (łacińskie narro - opowiadanie) jest znana od wieków. Utwór niewielkich rozmiarów o luznej akcji, uzupełnianej epizodami, opisami, refleksja, czesto puenta (puenta, pointa - dowcipne, celne, zaskakujšce sformułowanie, uogólniajšce podsumowanie, czesto humorystyczne zakończenie tekstu). W opowiadaniu o jakims zdarzeniu wyraznie rysuje się przyczyna, która prowadzi do nieuniknionego skutku. Wtedy puenta ma charakter dydaktyczny. Opowiadanie powinno byc interesujace, aby zaciekawiło słuchacza lub czytelnika. W tym celu autor wprowadza element tajemniczosci lub stosuje retardację (od łac. retardati - opóznienie, zatrzymanie) akcji.
W szkole jest dużo opowiadań, od czytanek w podręczniku do lektur. Opowiadania pisali: Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus, Eliza Orzeszkowa, Stefan Żeromski. A uczniowie odtwarzajš te opowiadania, albo na wzór lektury tworzš własne. Opowiadania mogabyć z użyciem dialogu, czyli rozmowę przytacza się w dosłownym brzmieniu (mowa niezależna) lub bez dialogu - wypowiedzi bohaterów sš wtedy właczone w narrację, zwykle w zdaniach podrzednych (mowa zależna). Narrator przedstawia przebieg zdarzenia tak, jakby on był uczestnikiem lub jako postronny obserwator.


Słownictwo

dawno temu, pewnego dnia, nie uwierzycie, co mi się przytrafiło, ale historia, posłuchajcie, działo sie to, już wiem, jak to było, do tej pory pamiętam, zrozumiałem że; zarumienił się, opuscił głowe, zacisnał zeby, piesci, itp.; zagadnał, westchnał, baknał cos pod nosem, zajaknał się, wtracił, odburknał, odrzekł, wykrzyknał, zabrał głos, cedził słówka, mówił łkajac, szeptał goraczkowo itp.; raptem, ni stad ni zowad, nieoczekiwanie, znienacka, z nagła, nie zwlekajac, ospale, powoli, podczas, skoro swit, o zmroku, raptem, w okamgnieniu, wkrótce, lada moment, itp.

Jak zaczać?

Wstęp w opowiadaniu powinien zawierać dwa, trzy zdania wprowadzajace w tematykę opowiadania.
Przykłady:
Pewnego dnia moi rodzice postanowili, że pojedziemy nad morze... Na to, co wydarzyło się wczoraj, czekałem cały rok... Była to bardzo tajemnicza historia... Był to zwyczajny, wiosenny poranek...

Jak skończyć?

Zakończenie również nie musi być długie, może zawierać dwa, trzy zdania. Może być podsumowaniem opowiadanej historii, dopowiedzeniem brakujšcych faktów lub puenta.
Przykłady:
Była to najzabawniejsza historia w moim życiu. Wakacje miałem już za pasem, wiec pora do szkoły. Wszystko, co dobre, szybko sie kończy. Wszyscy w klasie mysleli, że Radek był niekolezeński i zarozumiały. Wszyscy się pomylili. Po tym zdarzeniu okazało sie, że on był po prostu niesmiały. Wydawało mi sie, że to sie zdarzyło naprawde, a to był tylko sen...

Podanie, Życiorys, Opowiadanie, Opis,Charakterystyka, Sprawozdanie, Streszczenie, Recenzja, Rozprawka, Przepis, Zaproszenie, Esej, Reportaż, Felieton, Wywiad, List otwarty

Powrót